israil 1967 yılındaki
altı gün savaşıyla topraklarını dört kat büyüterek filistin konusunu bugünlere bir sorun olarak taşımış oldu. ingiliz ordusunda kıdemli binbaşı sandrine shaw, bu tarihi, bir başlangıç olarak gördüğünü anlatır. 1967 yılından itibaren afganistan, libya, ırak, kosova, bosna, sierra leone, basra körfezi, falkland adaları ve kuzey irlanda’da askeri kayıplar veren ingiltere’nin dünya üzerindeki tecavüzcü politikalarının görünür olduğundan ve artık deniz aşırı görevler alamadığından şikayet etmektedir. ancak kadın binbaşı, yaptığı bu duygusal konuşmada bir konuya hiç değinmedi; bu orduda kendisinin de tecavüze uğradığından bahsetmedi.
netflix’de 2018 ingiltere yapımı dört bölümlük bir mini dizi var; akıllara zarar bir yapım:
collateral, ingiltere’nin, dünya genelinde uyguladığı tecavüzcü politikaların sonuçlarıyla yüzleşmek zorunda olduğunu anlattı ve ingiltere’nin kucağına bebeği koydu.
spoilerbinbaşı sandrine deniz aşırı görevler alamayınca kendini boşlukta, amaçsız hisseder ve komutanına içini döker. kendisine yakın zamanda, vatana hizmet edebileceği başka bir görev verildi. türkler suriye’den avrupa’ya işid’li terörist taşıyorlardı ve izmir’den feribota bindirerek yunanistan’a soktukları abdullah adlı bu terörist, tırlarla bütün avrupa’yı geçip ingiltere’ye ulaşmayı başarmıştı. abdullah, londra’nın güneyinde, bir süredir pizza kuryeliği yaparak uyum sağlamaya ve izini kaybettirmeye çalışmaktadır. sandrine için çok kolay bir görev olacaktır: teslimatın yeri ve zamanı önceden belliydi; pusuya yatacak, kuryenin teslimatını yapmasını bekleyecek ve nişancı tüfeğiyle tek kurşunda işi bitirecekti. ancak sandrine, bu görevi bir asker olarak icra etmeyecektir; resmi bir görev değildir; ordu ve istihbaratın dahil olduğu -çok gizli- bir görevdir.
pizza siparişi israilli bir geline aittir ve her hafta aynı gün aynı saatte pizza teslimatlarında -yedi yıldır- hiçbir ulaşım sorunu yaşanmamıştır. gelinin eski kocası david, ingiltere gölge kabinesinde ulaştırma bakanıdır. kuryenin, evin hemen önünde öldürülmesi david’i hem seçim bölgesinde hem de kabinede sıkıntıya sokar. zaten israilli gelin hiçbir iş yapmadığı gibi çocuklarıyla bile doğru dürüst ilgilenmez. ancak teslimatları düzenli olarak alan gelin, bu düzene david’in alışması ve ölene kadar kendisine bakacağında ısrarcıdır. david kurye cinayeti aydınlanırken israille tüm bağlarını koparması gerektiğini hemen fark etmiştir.
olayı çözmekle görevlendirilen kip ve nathan adlı polisler bu kusursuz ayarlanmış düzende bir şüphe olup olmadığı konusunda fikir ayrılığı yaşarlar. pizza teslimatlarının uyuşturucu trafiğini gizlemek için yapıldığı çabuk anlaşılmıştır ve nathan, israilli gelinin bu trafikte şüpheli sıfatında olması gerektiğini söylerken kip adlı kadın polis israil’in uyuşturucu trafiğinde hiçbir rolü olmadığı konusunda en ufak bir şüpheye yer vermez. teslimatlar ve ödemeler hakkında hiçbir fiş ve belge ortada yoktur.
pizza dükkanının işletmecisi laurie, uyuşturucu trafiğinin düzeninden sorumludur. abdullah’a ilk defa bu görevi verirken onun kurban olarak seçildiğinin farkındadır ve öldürülmesine göz yumduğu için kendisini suçlamaktadır. abdullah’ın terörist olmadığını bilmektedir. laurie, önce bir kiliseye giderek bir kadın rahipten af dileyince kendi sonunu hazırlamış oldu. kip ve nathan ertesi gün laurie’nin yol kenarına atılmış cesedini buldular. abdullah’dan önceki pizza kuryesi mikey ise sağlam bir dayakla kurtulduğunu ve sessiz kalması gerektiğini anlamıştır.
kip bu cinayet hakkında bilgi sahibi olan herkesin görevi gereği peşindedir ve sırada basın vardır. ilk andan itibaren olay yerine intikal ederek doğru sorularla polisleri sıkıştıran evening standart’ın acar muhabiri, mi5 istihbarat servisi tarafından kendisine sızdırılan bilgileri yayınlamakla görevlendirilir. muhabire, ekonomik göçmenler ve islami çete savaşları hakkında yalan istihbari bilgiler verileceğini söyler. ancak kip öylesine güler yüzlü, öylesine tatlı dilli bir kadındır ki asla bir uyarı diline ihtiyaç duymaz. muhabirin üst kattaki gizli sevgilisinden haberi olduğunu söylemesi yeterlidir. geriye uyarılması gereken son bir kişi kalır: kendisiyle aynı fikirde olmayan nathan. ama zaten onun da gizli sevgilisi vardır.
kip muazzam bir iş çıkardı. uyuşturucu ve insan kaçakçılığı üzerine tertiplenmiş dünya düzenini yıkarken ingiltere’yi ve israil’i tamamen aklamayı başardı. kip derin devlet ağlarının örüldüğü ofislere baskın yaptıklarında her daireyi “temiz! temiz!” diye gezerek arkada hiçbir ipucu bırakılmadığından ve tamamen temizlendiklerinden emin olur. içeride, cinayetle suçlanabilecek kimseyi bırakmamışlardır ve ortada apaçık görünen suçluları da arka kapıdan atacaklardır. baskında görev alan polislerden biri paraları olmadıkları için kip’le arka kapı konusunda iddiaya girmek ister. arka kapıdan çıkanlar insan kaçakçılığı yapan mehmet ve burhan adlı iki türk’tür.
kip, türk hükümetini işid ve uyuşturucu ile ilişkilendirmek için yeterli delilleri sağladı ve bütün suç türkiye’ye kaldı. kip’in görev aldığı departman “temizlikten” sorumluydu. mi5 istihbarat servisi, kip’in müdürünün algı yönetimindeki uzmanlığına güvendiğini söyleyerek departmanın başarısını över.
shield’in bir planı var. tony stark,
iron man 2 filminde shield ile taktik birliği yaptı: tony, peter’a parayı bastı ve onu zirvelere taşıdı. bir zamanların gariban yetim peter parker’ı, şimdi manhattan’ın zirvelerinde amerikan hayalini yaşıyor ve kırmızı mavi kostümünü gökyüzünde bayrak gibi dalgalandırıyor. örümcek adam nereye gitse dünya kadar kamuoyu desteğini de arkasında götürüyor.
kip, 1967 yılındaki altı gün savaşının günümüze bıraktığı mirası altı günde çözdü ve bu süre boyunca evine hiç gitmedi. pazar tüm gün dinlenecek. israil altı gün savaşından itibaren topraklarını genişleterek filistin’i yutuyor. gazze’nin bombalanmasıyla bugünlerde ortaya çıkan tabloda, israil, filistin’de kalan son lokmayı da yutacak gibi görünüyor. amerika, kırmızı mavi bayrağıyla, akdeniz’e iki savaş uçağı gemisi göndererek israil’e açık desteğini sürdüreceğini açıkladı. ancak israil’in kamuoyu desteği bulamadığı başka senaryolar da artık konuşuluyor.
2005 yapımı
war of the worlds adlı dünyalar savaşı filminde tom cruise, uzaylı istilacılarla mücadele etmez. kızını kurtarmak ve ailesini bir araya getirmek için, içinde bulunduğu şartlarla mücadele eder ve hayatta kalmak için her şeyi göze alır. bu onun zamana karşı verilmiş bir savaşıdır. uzaylı istilacılar zamana karşı koyamazlar ve sebebi anlaşılamayan bir şekilde güç kaybetmeye başlarlar. tom cruise filmin sonunda gökyüzüne bakar ve gücün tükendiğinin farkına vararak herkesi uyandırır: ana gemiyi tüm saldırılardan koruyan görünmez kalkan kendiliğinden ortadan kalkmıştır.
ingiltere yapımı collateral, tüm pisliği türkiye’ye atmakta sakınca görmedi. bildikleri bir şey var: sayın cumhurbaşkanı erdoğan’ın terörizm ve uyuşturucu trafiği ile mücadelesindeki kararlı duruşunun farkındalar ve dünyaya bulaştırdıkları tüm pislikleri temizleyecek güçte olduğunu biliyorlar. bundan faydalanma çabasındalar.
kip, insan kaçakçılığı yapan türklerden sadece ikisini yakaladı. abdullah’ın cep telefonundaki video kaydında bir de berna adlı bir kadın görünmektedir ve henüz yakalanmamıştır. kip ortaya çıkan bu kesin delili nathan’a vererek berna’yı açığa çıkarır. diğer ikisinden farklı olarak, berna, pkk için insan kaçakçılığı yapmaktadır ve kip, mi5 istihbaratçılarının, berna’nın yakalanmasına müsaade etmeyeceklerini çok iyi bilmektedir.
kip, ingiltere’de doğacak tecavüz bebeğine vatandaşlık vermek için berna’yı pazarlığa sokar. “bir daha ölürüm de türkiye’ye dönmem” diyen berna’nın, tek gidiş bileti çoktan elindedir. ama berna’yı ingiltere’den kovmadan önce öyle bir ayar verdiler ki bu efsaneyi tarih not düştü: “berna, senin bir sevgilin falan yok mu?”
nuray’ın berna ile bir tutulamayacağını herkes biliyor. nuray terörün mağduru bir kadın: hükümete muhalefetiyle bilinen öğretmenler sendikasının, barış ve demokrasi mitinginde halay çekerlerken, terörün kurbanı oldu.
kuru otlar üstüne filminde yönetmen nuri bilge ceylan, 2015 tarihinde ankara’da yaşanan ve yüz üç kişinin ölümüyle sonuçlanan işid bağlantılı terör saldırısına referans vererek, patlamada bir bacağını kaybeden nuray öğretmenin hayata tutunma iradesini filme alıyor. böyle bir konunun üstesinden gelebilecek çok fazla yönetmen olduğunu düşünmüyorum. nuray, toplum için bir bacağını feda etmeyi kendine çok görmez; gerekirse hayatını da feda etmeye hazırdır. ancak meslekten arkadaşı samet onunla aynı fikirde değildir. yönetmen ceylan, her zaman yaptığı gibi, filmi soru işareti ile bitirerek konuyu bu bağlamda bir sorunsal haline getiriyor. samet halaya gelecek mi, nuray’ın kimlerle halay çektiğine artık dikkat etmesi gerekiyor. halayda kimler var?
tom hollandlı örümcek adam “ev” üçlemesinin sonuncusu spider-man no way home filminde, peter yeniden öksüz ve yetim garibana döndü. manevi babası tony öldü, may hala öldü, üniversiteyi kazanamadı ve arkadaşlarından da oldu.
“kuşlar, kuşlara bakın, gökyüzüne! s.h.i.e.l.d. yok!”
devam edeceğim.
spider-man 1:
#138992497 yukarı bakma
spider-man 2:
#96449868 evden uzakta
spider-man 3:
#139492216 illüminati
spider-man 4:
#121706839 black mirror
spider-man 5:
#140015845 kubrick
spider-man 6:
#140744692 başsağlığı
spider-man 7:
#141249920 mesih
spider-man 8:
#141969990 eve dönüş yok
spider-man 9:
#142539290 george orwell
spider-man 10:
#143113999 n.bilge ceylan
spider-man 11:
#143621847 bin 984
spider-man 12:
#143801050 rick and morty
spider-man 13:
#144131391 stephen king
spider-man 14:
#144644432 tenet
spider-man 15:
#145544775 love death& robots
spider-man 16:
#146607364 teknofest
spider-man 17:
#147463239 niçe
spider-man 18:
#148968795 the simpsons
spider-man 19:
#150892594 da vinci
spider-man 20:
#151172598 mimar sinan
spider-man 21:
#151221962 togg
spider-man 22:
#151673027 david fincher
spider-man 23:
#151950887 akkuyu nükleer
spider-man 24:
#152285846 shield
spider-man 25:
#153118451 hezarfen ahmet
spider-man 26:
#153430264 escobar
spider-man 27:
#154508474 nasrettin hoca
spider-man 28:
#155506642 çizmeli kedi
spider-man 29:
#155776784 okan bayülgen
spider-man 30:
#156435161 albert einstein
spider-man 31:
#157005385 kuru otlar üstüne
spider-man 32:
#157941960 collateral