doğal uydu

• insan değil, allah yapımı olan uydu tipi. mesela ay, mesela io.
• güneş sistemi'nde sekiz gezegenin 166 ve beş cüce gezegenin altı adet olmak üzere bilinen toplam 173 uydu bulunmaktadır. ve bilinenin aksine uydular gezegenlerin etrafında dönmez. gezegen ve uydular aynı merkez etrafında birlikte döner. uydunun kütlesi gezegene oranla ne kadar küçükse yörüngesi yani katedeceği mesafe o kadar uzundur. şimdi uyduları tanıyalım.
  
  gezegenler:
  
  -dünya
  
  ilkokulda öğrendiğimiz gibi ay dünyanın uydusudur.^* bu laf da bana hep "arkadaş arkadaşın pezevengidir" lafını çağrıştırıyor nedense.
  
  bazı kaynaklarda 6r10db9 diye bir kaya parçasının da dünya'nın uydusu olarak kabul edildiği yazıyor. ben kabul etmiyorum. neymiş bir astroit dünya'nın yakınlarından geçerken çekimine kapılıp yörüngeye girmiş. kabul etmiyorum arkadaş. doğru düzgün isim koymaya bile üşenmişsiniz uydu diyorsunuz. dünya'nın tek uydusu ay'dır. ay birdir, ay ışığı onun kulu ve elçisidir.
  
  -mars
  
  mars'ın ismi roma mitolojisindeki savaş tanrısından^* gelmektedir. bu zaten bildiğimiz kısmı. ama asıl eğlenceli olan kısım mars'ın belirlenen iki uydusuna da mitolojideki mars'ın, yani ares'in çocuklarının adlarının verilmesi.
  
  phobos
  deimos
  
  gördüğümüz gibi uyduların şekilsizliği kesinleşmiş olmamakla beraber bu uyduların da bizim sonradan olma uydumuz gibi astroit olduğunu düşündürmekte. şunu da belirtmiş olalım ki güneş sistemi'nde gezegenine en yakın dönüş yapan uydu phobos imiş.
  
  -jupiter
  
  bilinen 63 uydusu bulunan bu gezegenin keşfedilen ilk uyduları galileo galilei'nin 1610 yılında kendi yaptığı basit teleskopla keşfettiği io, europa, ganymede ve callisto'dur. bunlardan ganymede güneş sistemi'ndeki en büyük uydudur ve merkür'den daha büyüktür.
  
  ganymede
  callisto
  io
  europa
  
  jupiter'in doğal uydularının sıralı tam listesi için böyle buyurun.
  
  -satürn
  
  satürn'ün kaç uydusu olduğu konusunda bilim dünyasının kafası çok karışık. 47 diyen var, 53 diyen var, 56 diyen, yok artık ali sami diyen var. en bilinenlerinden birkaç tane gösterelim.
  
  titan
  titan da ganymede gibi merkür'den büyük bir uydu. üstelik yoğun bir atmosfere sahip tek uydu. üstelik yüzeyinde kararlı sıvı bulunduğu kanıtlanmış^* tek gökcismi. üzerinde yaşam olduğu düşünülüyor.
  
  japetus
  enceladus
  mimas
  
  satürn'ün doğal uydularının sıralı ama muhtemelen tam olmayan, belki eksik belki fazla listesi için şöyle buyurun.
  
  -uranüs
  
  27 uydusu olduğu bilinmekte olan bu gezegen, jupiter ve satürn'den sonra en fazla uyduya sahip gezegendir. ayrıca ilginçtir ki, uranüs'ün uydularının isimleri ekseriyetle şiirlerden, tiyatro oyunlarından, sanat dünyasından gelir.
  
  miranda
  umbriel
  ariel
  oberon
  titania
  
  -neptün
  
  bilinen 14 uydusu vardır. neptün adını roma mitolojisindeki deniz tanrısından aldığından keşfedilen uydularına da diğer deniz tanrılarının veya deniz perilerinin isimleri verilmiş.
  
  triton
  proteus
  nereid
  
  cüce gezegenler:
  
  -pluto/plüton
  
  beş adet doğal uyduya sahiptir. ilk keşfedilen uydusu charon'dur. plüton ve charon ikili sistem olarak kabul edilmektedir. bu açıdan da güneş sistemi'ndeki en büyük ikili sistemdir. roma mitolojisindeki ölülere hükmeden yeraltı tanrısından -yunan mitolojisindeki hades- ismini alan plüton'un en büyük uydusu olan charon'a da ölüleri kayıkla diğer dünyaya götüren mitolojik karakter olan kayıkçının adı verilmiştir.
  
  pluto ve uyduları
  
  ***
  
  son olarak; güneş sistemi'nin belli başlı uydularının dünya ve birbirleriyle kıyaslaması da görsel olarak şu şekilde.
  
  edit: velhasıl, uydu güzel bi'şey, hoş bi'şey ama en güzel uydu bizim uydu.
• bir gök cismi üzerinde yörünge takip eden, yörüngeye insanoğlu tarafından yerleştirilmemiş gök cismi.